„Mówiono, że z pochodzenia jest Żydem i nazywa się Cymerman”

…A więzień Auschwitz opowiadał: „Jest prawdą, że pełniłem w Oświęcimiu funkcję kapo, ale Cyrankiewicz uprawiał to samo, lecz w nieco innej formie, bo bardziej zawoalowanej”**. Z tych relacji dowiemy się, że Cyrankiewicz codziennie wyszukiwał sędziów, księży, posłów, ministrów i zachęcał ich do ucieczki. Ale nie dlatego, że zamierzał im pomóc. Kiedy wieczorami zbierali się w umówionym miejscu, prowadził ich do komory gazowej. Ciała uśmierconych palił w krematorium jego kolega – późniejszy minister kultury. Podobnie twierdziło kilku świadków. Wszyscy już po 1989 roku, bo w PRL Cyrankiewicz uchodził za dzielnego przywódcę obozowego ruchu oporu. Niektórych te relacje wprawiły w zdumienie, ale innych zupełnie nie zaskoczyły. Czego bowiem spodziewać się po komuniście? Przecież nie bohaterstwa. Zwłaszcza że tuż po wojnie Cyrankiewicz nie pomógł wybitnemu przywódcy podziemia w Auschwitz. Kiedy skazywano rotmistrza Witolda Pileckiego, wysłał do sądu list, w którym odżegnywał się od związków z oskarżonym. …

Mówiono, że z pochodzenia jest Żydem i nazywa się Cymerman. A nawet, że jest nieślubnym synem żydowskiego bankiera i jego pokojówki. Cyrankiewicz był jednak stuprocentowym Polakiem. Z dziada pradziada. W 1968 roku, kiedy w Polsce wzniecano nastroje antysemickie, poprosił, aby „Przekrój” wydrukował zdjęcie krakowskiego grobu jego przodków. Cmentarze odegrały wielką rolę w dziejach rodu Cyrankiewiczów. …

—

Piotr Lipiński. Cyrankiewicz, Wydawnictwo Czarne. czarne.com.pl/katalog/autorzy/piotr-lipinski

Cytaty z dwóch pierwszych rozdziałów, które przeczytałem za friko tutaj: www.empik.com/cyrankiewicz-wieczny-premier-lipinski-piotr,p1129961805,ebooki-i-mp3-p a wydano toto w 2016 – wygląda mi na padgatowkę.

–

Wg mnie są dwie wskazówki dot. tego skąd się wzięła niezatapialność Cyrankiewicza:

1. „W styczniu 1945 przeszedł w marszu śmierci do Mauthausen, gdzie jako kancelista doczekał wyzwolenia przez wojska amerykańskie^[20].”
2. Latem 1946 Cyrankiewicz był w Anglii (i Francji), gdzie miał nawet okazję spotkać swego brata…

I warto przy tym pamiętać że Cyrankiewicz był kilkukrotnie na bezpośrednich spotkaniach z samym Stalinem:  „Będąc premierem [od lutego 1947] (o jego wyborze zadecydowano wcześniej na Kremlu^[2]), prowadził politykę podporządkowaną Związkowi Radzieckiemu – m.in. bez sprzeciwu rezygnując z udziału Polski w planie Marshalla^[2]„

Gomułka twierdził, że już 1964 proponował Gierkowi wicepremierostwo, ale ten się wykręcił pylicą, i miał zamiar potem zastąpić nim Cyrankiewicza – ale z kolei sam Cyrankiewicz twierdził, że Gomułka mu powiedział, iż Gierek ma zastąpić z czasem jego samego…

A przy okazji, oto upadek Gomułki i Cyrankiewicza w 1970:

• 9 grudnia:
  • Warszawa: podpisano układ o podstawach normalizacji pomiędzy PRL a RFN.
• 12 grudnia – ogłoszono podwyżkę cen produktów żywnościowych i obniżkę cen lekarstw, telewizorów, lodówek i pralek.
• Grudzień 1970 – bunt robotniczy w Polsce w dniach 14–22 grudnia (strajki, wiece, demonstracje) głównie w Gdyni, Gdańsku i Szczecinie.
• 14 grudnia – grudzień 1970: robotnicy ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina odmówili podjęcia pracy i wielotysięczny tłum przed południem udał się pod siedzibę Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku.
• 15 grudnia – grudzień 1970: grupa robotników podpaliła budynek Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku.
• 16 grudnia – grudzień 1970: w Gdańsku milicja i wojsko zaczęły strzelać do stoczniowców idących do pracy.
• 17 grudnia:
  • grudzień 1970: masakra na przystanku Szybkiej Kolei Miejskiej Gdynia Stocznia i na ulicach Szczecina.
  • najkrwawszy dzień wydarzeń grudniowych 1970, zwany Czarnym Czwartkiem: rankiem wojsko ostrzelało robotników w rejonie przystanku Szybkiej Kolei Miejskiej Gdynia Stocznia; symbolem tamtych zdarzeń jest fikcyjna postać Janka Wiśniewskiego, którego autentycznym pierwowzorem był zastrzelony 18-letni stoczniowiec Zbyszek Godlewski.
• 20 grudnia – grudzień 1970: Władysław Gomułka został odsunięty od władzy. Edward Gierek został pierwszym sekretarzem KC PZPR.
• 22 grudnia:
  • w Szczecinie strajkujący podpisali porozumienie z władzami wojewódzkimi, co stanowiło koniec wydarzeń grudniowych.
• 23 grudnia – Piotr Jaroszewicz objął stanowisko premiera rządu.

__

**) Tadeusz M. Płużański, Czy był konfidentem? Józef Cyrankiewicz w Oświęcimiu, „Tygodnik Solidarność” 1999, nr 34.